[Wiesław Galus]

Próbując znaleźć odpowiedź na wiele zadawanych tutaj pytań i zgłaszanych wątpliwości dotyczących dyskutowanych wątków "Silna Sztuczna Inteligencja" i "Samoświadomość Maszyn", zrozumiałem znaczenie samoświadomości dla rozwoju ewolucyjnego struktur złożonych. Struktury takie w postaci systemów przetwarzających informację powstają, jeśli ulokują się w niszy termodynamicznej w funkcji stopnia złożoności gwarantującej trwałość. Stopień złożoności takich systemów jest odpowiedzią na zróżnicowanie środowiska. Silne zróżnicowanie środowiska dostarcza olbrzymiego strumienia informacji, którego właściwe wykorzystanie gwarantuje sukces ewolucyjny.

Jednakże system poddany presji ewolucyjnej nie może operować bezpośrednio na wielkiej liczbie parametrów określających stan środowiska. Musi wybrać funkcję motywacji do działania uogólniającą strumień danych pobieranych przez zmysły z otoczenia. Konkurencję wygrają systemy (organizmy), które dysponują najskuteczniejszymi mechanizmami kompresji danych i ich porównywania na najwyższym szczeblu uogólnienia.

Możliwość taką stwarzają umysły zwierzęce, a ich istotą jest opisany przeze mnie w załączonych artykułach mechanizm tworzenia wzorców rzeczywistości i porównywania ich z generowanymi dzięki ciekawości wzorcami, pobieranymi z pamięci. Pozwoliło mi to na sformułowanie Prawa Konieczności Rozumienia, jako prawa konstytuującego najwydajniejszy system kompresji danych zapewniający sukces ewolucyjny.

Uzupełniłem przeto tekst mojej publikacji: "Samoświadomość Maszyn" o następujące kwestie:

Prawo konieczności rozumienia

Cytat:

„Ciekawość dostarcza umysłowi wciąż nowych wzorców, a umysł posiada potrzebę ich porównywania i uzgadniania. Ta potrzeba uzgodnienia nowych wzorców ze wzorcami przechowywanymi w pamięci jest immanentną cechą umysłu. Umysł nie może funkcjonować nie mogąc osiągnąć stanu zgodności, czyli rozumienia tworzonych przez siebie wzorców rzeczywistości. W celu osiągnięcia tego stanu gotów jest podejmować stały wysiłek poznawczy. Jeśli ten zaś wysiłek nie daje lub nie może dać rezultatu, umysł odczuwa dyskomfort, niepokój, strach a w skrajnych przypadkach panikę i inne emocje negatywne. Jeśli zgodność wzorców i zrozumienie zostanie osiągnięte, to umysł odczuwa emocje pozytywne. Jeśli umysł potrafi osiągnąć stan zrozumienia, że pełne zrozumienie rzeczywistości nie jest możliwe, to stara się stworzyć satysfakcjonujące wyjaśnienie w postaci „modelu uzupełniającego” rzeczywistość, co obserwujemy jako ucieczkę do mistycyzmu, do wiedzy sztucznie wymyślonej. To jest droga do wierzeń i zabobonów. Przedłużający się stan braku rozumienia napływających wzorców, dłuższe przebywanie w stanie lęku z tym związanym prowadzi do całego szeregu chorób psychicznych i stanów patologicznych znanych psychologii i psychiatrii. Tak więc potrzeba rozumienia jest więc najbardziej podstawowym instynktem umysłu świadomego. Należy stwierdzić, że dla umysłu świadomego konieczność rozumienia jest najwyższym prawem. Jest to prawo, które wręcz go definiuje. …................................................................................... Implementacja mechanizmów „ciekawości” w mózgu sztucznym umożliwia przekształcenie go w umysł świadomy. W tym celu konieczne jest poddanie sztucznej sieci kognitywnej „Prawu Konieczności Rozumienia”. Osiągnąć to można poprzez wybranie jako motywacji do działania, czyli funkcji celu, funkcji zgodności wzorców docierających do ośrodka ich porównywania. Przypomina to zaproponowane przez J. Starzyka motywowanie sieci do zachowań inteligentnych poprzez narzucenie sieci kognitywnej konieczności minimalizowania parametru wyznaczonego przez układ tzw. sztucznego, uogólnionego bólu. W zaproponowanym rozwiązaniu motywację stanowi naturalny parametr będący funkcją korelacji porównywanych wzorców. Mamy tu więc do czynienia z prawdziwym rozumieniem wynikającym z prawdziwej ciekawości. Tak więc działanie instynktu ciekawości poprzez prawo konieczności rozumienia definiuje samoświadomość umysłu.”

Twórcy dotychczas konstruowanych neuronowych sieci kognitywnych próbowali stosować różnego rodzaju motywacje do pełnienia funkcji przez sieć. Najczęściej były to „odgórnie” narzucone zadania. Próbowano formułować tzw. „wartości”, którymi kierować się miały systemy. Proponowano także optymalizację wybranego parametru, tak jak we wspomnianym wyżej przykładzie „sztucznego bólu”.

Zaproponowany mechanizm w postaci „Prawa Konieczności Rozumienia” jest naturalny, ogólny, łatwy w realizacji. Warunkiem jego zastosowania jest implementacja „Instynktu Ciekawości” a jego nieuchronnym skutkiem Samoświadomość.

[Kazimierz Mossakowski]

Witam,


Dlaczego te stany umysłu, które mają odpowiadać za kierunek jego pracy , muszą byś wrażeniami, pragnieniami, świadomością, samoświadomością? Nie widzę takiej konieczności.

Nie każdy nawet ten najważniejszy element umysłu, układu przetwarzającego informacje i rozwiązującego problemy, musi być wewnętrznym, subiektywnym fenomenem.

Z resztą dlaczego miałoby nam na tym zależeć?

Mamy mnóstwo sprawnych urządzeń, które doskonale radzą sobie z rozwiązywaniem problemów różnej natury bez bólu, bez wrażeń, bez pragnień…w przyszłości będą jeszcze lepsze.

Przekonanie, że te elementu umysłu, które byłyby odbierane jako perspektywa pierwsza, subiektywna, osobowa, są tak potrzebne umysłowi do optymalnego działania, mnie nie przekonuje.

Gdyby nasz mózg skupił się na rozwiązywaniu problemów społecznych i cywilizacyjnych, a nie na generowaniu pragnień ponad miarę, żylibyśmy w dużo lepszym świecie. Zamiast być niewolnikiem rachunku ekonomicznego, bylibyśmy wreszcie podmiotem w cywilizowanym świecie, bo łatwiej byłoby zrezygnować z monetarnej religii, która przekonuje ludzi, że drukowany papier jest niezbędny do życia w społeczeństwie.

Czy te słabości uczuć, bólu i przyjemności nie zepsułyby tej sztucznej inteligencji? Nie zaraziły słabością, egoizmem?

Ja sobie świadomości i samoświadomości maszyn nie wyobrażam bez subiektywnych fenomenów bez "ja"osobowego, ale możliwe, że Ty Wiesławie tak. Tylko czy jest sens w takim razie nazywać coś świadomością, czy samoświadomością maszyn, jeśli nie ma tam wrażeń, uczuć, doznań, "ja" osobowego? Dla mnie nie ma sensu.

Jeśli decydujesz się na tematykę "samoświadomość maszyn" to nie możesz pominąć tego osobowego, wewnętrznego centrum, które stanowi istotę samoświadomości.
Jeśli pomijasz "ja osobowe" egzystencję, wrażenia, uczucia itd, w swoim modelu samoświadomości maszyn, to używanie pojęcia samoświadomość jest według mnie nieuzasadnione, bo to w ogóle nie jest "samoświadomość maszyn", tylko sama "inteligencja maszyn".

[Wiesław Galus]

Celem niniejszych rozważań jest udowodnienie, że samoświadomość jest istotną cechą każdej inteligentnej, kognitywnej sieci neuronowej. Dotyczy to zarówno umysłów żywych, jak i sztucznych kognitywnych sieci neuronowych. Samoświadomość, definiowana jako zdolność do wyodrębnienia i samoidentyfikacji, daje przewagę ewolucyjną zwierzętom inteligentnym poprzez zwiększenie ich zdolności adaptacyjnych, zwiększenie elastyczności oraz możliwości dalszego wzrostu poziomu inteligencji. Poza znaczeniem dla rozwoju gatunkowego, ma to znaczenie także dla rozwoju ontogenetycznego.

Kontrowersje budzi potrzeba wyposażania sztucznej inteligencji w samoświadomość. . Jednakże, uznając skuteczność rozwiązań podsuwanych przez ewolucję, należy zauważyć, że osiągnięcie inteligencji sztucznej, przewyższającej ludzką, możliwe będzie dzięki wyposażeniu sztucznych mózgów w motywację do podwyższania inteligencji w postaci uświadomionej potrzeby poznania. To zaś z kolei implikuje wyposażenie ich w samoświadomość.

Należy zwrócić uwagę, że „potrzeba aktywności poznawczej oraz eksploracji środowiska” wyczerpuje znamiona fenomenu „ciekawości”. Wynika stąd, iż wyposażenie systemów kognitywnych w „ciekawość” jest warunkiem koniecznym uzyskania samoświadomości, a to zaś oznacza zbudowanie modelu rzeczywistości i rozumienie własnego w tej rzeczywistości położenia.

Dlaczegóż by maszyny miały kontynuować proces samouczenia, jeśliby nie miały wbudowanego mechanizmu motywacji. Motywacji do samouczenia! Taką motywacją jest poddanie ich przymusowi maksymalizacji funkcji korelacji rozpoznawanych wzorców! Ot, i po kłopocie. Jakie to po drodze generuje stany "wzniosłe", emocjonalne, ekstatyczne itp. nikogo nie interesuje poza psychologami i psychiatrami.

OK?

A jeśli chodzi o "poczucie" wyodrębnionego "Ja" to napisałem o tym w Samoświadomości Maszyn i we wpisach w poprzednich wątkach. Zachęcam do lektury.

[Jarek Mazurek.]

[Wiesław Galus]

[Jarek Mazurek.]

[janusz kamiński]

Kazimierz dąży do powstania zimnej, czysto mechanicznej inteligencji wypranej z człowieczeństwa.
Czy to możliwe? Może.

Natomiast ja uważam, że to właśnie Wiesław ma niewątpliwie sporo racji.

Albowiem, by maszyna była inteligentnie sprawna to musi posiąść wiedzę.
A wiedza to ugruntowane przekonania.
A przekonania to bardzo subiektywne stany, ale jak najbardziej uświadomione.
Przekonania ma się tylko w pierwszej osobie.

Jasne, można stworzyć maszynę wypraną z subtelności człowieczeństwa. Ale na zawsze będzie to tylko maszyna obliczeniowa.

[Jarek Mazurek.]

Jeśli może istnieć inteligencja słoniowa, delfinia, szczurza i wszystkie wyprane z człowieczeństwa, no to może być i maszynowa, niepodobna do ludzkiej.

[Wiesław Galus]

Temat, który poruszył Janusz jest niezmiernie ciekawy. Jaki "charakter" będą miały samoświadome maszyny? Jak go kształtować?

Z moich wywodów wcale to nie wynika.
Ja przedstawiłem mechanizmy neuronowe i funkcję motywacyjną , aby maszyna mogła i chciała być samoświadoma. Zrobiłem to, naśladując działanie (samo)świadomości u ludzi i zwierząt. Na tym etapie najbardziej ciekawi mnie, czy zaproponowane te mechanizmy wyjaśniają tajemnicę samoświadomości.

Zwróćcie uwagę, że wśród tych mechanizmów prawie się nie mówi o języku. Dotychczas uważano, że samoświadomość jest produktem języka. Zresztą Sławek już poruszał ten temat. Jednakże z przedstawionego rozumowania wynika, że rozwinięty język nie jest warunkiem samoświadomości. Że samoświadomość powstaje jako porównywanie stanów pobudzeń komórek nerwowych. Oczywiście te stany są przyporządkowane do perceptów i stanów mentalnych a więc są symbolami. Tworzą język symboliczny. Dopiero ich kojarzenie z ośrodkiem mowy stworzy możliwości komunikacyjne. Język jest produktem samoświadomości i świadomości socjalnej, która z kolei tworzy potrzebę komunikacji. A nie odwrotnie.

Oczywiście to nie wystarczy do osiągnięcia człowieczeństwa.
Człowiek to emocje, zasób wiedzy równoważny jego kulturze, relacje społeczne i wynikający stąd język. Jeśli problem samoświadomości uznamy za rozwiązany, to dla psychologów, lingwistów, etyków, otwiera się niezmierzone pole badawcze, ale też praktyczne. Jak uczynić nasze maszyny etyczne, zdolne do tolerowania człowieka i komunikowania się z nim.

Z tego, co napisałem wynika dodatkowy powód zajmowania się samoświadomością. Krzysztof pisze, że możemy mieć dowolnie inteligentne użyteczne narzędzia, bez potrzeby wyposażania ich w samoświadomość. Ale, żeby z nimi rozmawiać, to muszą one rozumieć co mówimy i co same mówią. A do tego jednak będzie im potrzebne zainteresowanie tym co robią, motywacja do samouczenia w postaci potrzeby zrozumienia, a skutkiem tych cech będzie samoświadomość.

[janusz kamiński]

Ja jeszcze tylko dodam Wiesławie,
abyś mógł skutecznie wyjaśnić swój projekt odnośnie (za)istnienia świadomości i samoświadomości to musisz się zmierzyć z problemem pod nazwą "qualia".

[Wiesław Galus]

Ja nie posługuję się terminem qualia, ponieważ jest to termin psychologiczny. Problem qualiów rozwiązują neuronowe sieci kognitywne zamieniając bodźce sensoryczne na matryce stanów pobudzeń komórek wyjściowych. Dlatego dla określenia reprezentacji mentalnej postrzeganych wrażeń wolę używać słowa percept, które zadomowiło się już trochę w polskim języku.

Cytat:

(percept - a presentation to the mind in the form of an idea or image)

W dziedzinie interpretacji qualiów i tworzenia perceptów ja nic nowego nie wnoszę, ponieważ posługuję się tu znanymi koncepcjami rozpoznawania obrazów przez neuronowe sieci kognitywne, które ekstrapolowane do rozpoznawania stanów mentalnych przechodzą w model relacyjny Taylora.

Model Taylora rozwijany później przez wielu kognitywistów tłumaczy prawie wszystko. Jego niedostatkiem jest brak wytłumaczenia skąd i dlaczego generowane są alternatywne wzorce otoczenia/środowiska. Ja tłumaczę to instynktem ciekawości i przymusem zgodności porównywanych wzorców, co jet równoważne przymusowi "rozumienia". Ten "przymus" powstał ewolucyjnie, jako użyteczne przystosowanie. My musimy go wbudować jeko mechanizm 'Motywacji" w sieć neuronową. Więcej napisałem w mojej poprzedniej odpowiedzi dla Ciebie. Wróć, proszę, do niej i przeanalizuj ją.

[janusz kamiński]

Może być percept, całkiem ładne, lecz qualia się już bardziej zadomowiły. Nieważne.

Ja się najbardziej koncentruję obecnie na, jak piszesz: "reprezentacji mentalnej postrzeganych wrażeń".
I mam z tym kłopot do tego stopnia, że zaczyna mi się śnić po nocach psyche.

[Wiesław Galus]

Proponuję dla relaksu Cricka lub Edelmana. Tam jest to opisane lepiej, niż ja mógłbym się pokusić. Prawie poetycko.

Myślę, że poruszyłeś jądro całej sprawy. Sądzę, że większość kolegów, która nie podzieliła moich poglądów, nie przebrnęła także przez ten próg. Jak tworzy się rozpoznanie obrazu bez kontynuowania mapy retinoskopowej? Jak tworzy się wrażenie, a więc jego reprezentacja mentalna? I jaki jest jej związek z matrycą (konfiguracją) pobudzeń? To jest podstawa zrozumienia świadomości wzrokowej lub ogólnie zmysłowej. Dopiero następny krok, który starałem się dokonać, to wyjaśnienie samoświadomości.

Dla mnie testem było zrozumienie jak nietoperz z prymitywnych odbić ultradźwięków docierających do uszu tworzy pełny, trójwymiarowy obraz otoczenia. Mimo takiej sprytnej sztuczki przypuszczalnie nie posiada on samoświadomości. A może przeciwnie?

P.S. Zazdroszczę Ci tej Psyche

[janusz kamiński]

Ale mi radzisz!

To właśnie Crick twierdził o niemożliwości powstania życia z materii nieożywionej!

ps. aha, jeszcze - tutaj, w większości są denettowcy, więc te nazwiska nie są zbyt popularne.

[Piotrek 4b7761726369616b]

[janusz kamiński]

@Wiesław

Natomiast Edelman wyjaśnia powstanie świadomości z powodu istnienia wybitnie bogatej, różnorodnej i skomplikowanej morfologii mózgu.
Kiedyś, długo byłem gorącym zwolennikiem takiej koncepcji. Wystarczy tylko dokładać, powielać, różnicować i komplikować, aż nagle, pstryk!, jak diabeł z pudełka, emergentnie pojawia się świadomość, potem samoświadomość i na końcu jaźń.

I wydawało się, że wystarczy tylko czekać, aż nagle ogólnoświatowa sieć, choćby internetu, jakoś, może nawet przypadkiem, rozszerzona i wzbogacona, też zrobi to pstryk i powstanie wspaniały, ogólnoświatowy umysł.

Niestety, teraz wydaje mi się, że jest to poważny błąd rozumowy.

[Jarek Mazurek.]

[Wiesław Galus]

@Janusz

[Wiesław Galus]

[Wiesław Galus]

[Wiesław Galus]

[Kazimierz Mossakowski]

Witam,

Cytat:

Problem qualiów rozwiązują neuronowe sieci kognitywne zamieniając bodźce sensoryczne na matryce stanów pobudzeń komórek wyjściowych

Zdecydowanie nie rozwiązują. To tylko hipoteza.
Druga istotna rzecz- Rozpoznawanie obrazów przez neuronowe sieci kognitywne, nie jest tożsame z rozpoznawaniem świadomym. Dla Ciebie Wiesławie to chyba to samo. Otóż nie jest to samo! Subiektywne wrażenie nie musi być inteligentną sprawną siecią! To są też tylko hipotezy.

Świat fizyczny nie zaczyna i nie kończy się na komórkach mózgu i przetwarzaniu informacji i nie jest powiedziane, że świat życia osobowego również. Wybierasz krótkie gotowe rozwiązanie zakładasz nieomylność dzisiejszej wiedzy w tej kwestii, według mnie nie jest to rozsądne.

Podzielam zdanie Janusza, że takie pstryk nie nastąpi, nawet jak dołożymy, skomplikujemy dany układ. Bo nie nastąpiło, a powinno już dawno.

Wiesławie dużo zapału, dużo pasji jest w tym co piszesz.

Widzę jednak poważny problem wiarygodności dzisiejszych hipotez odnośnie świadomości i jej powstawania w sztucznych układach przetwarzających informacje, na których Ty bazujesz.Ciągle czekam na tą sztuczną świadomą inteligencję w której iskrzy osobowe życie i jej nadal nie widzę.
Dlatego gdy słyszę, że świadomość to tylko kwestia przetwarzania informacji w danym układzie i że to takie proste, to zastanawiam się, czy nie jest to tylko kwestia naukowej wiary.

Pozdrawiam.

[Wiesław Galus]

[Kazimierz Mossakowski]

Cytat:

Ja im dodałem zainteresowanie i zrozumienie tego co robią.

Wiesławie zainteresowanie i zrozumienie może obyć się bez egzystującej perspektywy pierwszoosobowej.

1.Zainteresowanie i zrozumienie jako czynność umysłowa nieświadoma jest zjawiskiem rzeczywistym, nasz mózg często z tego rozwiązania korzysta.
2.Natomiast Wrażenie zainteresowania i rozumienia to perspektywa 1 -repertuar fenomenów wrażeń, uczuć itd. to natomiast mózg wytwarza jak uzna za stosowne.Tego w Twoim modelu nie widzę.

Mój kalkulator sprawnie liczy i nie ma subiektywnych wrażeń. Fakt ja mam ten wewnętrzny stan rozumienia podczas liczenia, przebłyski stanów uczuć i wyobrażeń, tylko, co mi z tego skoro ja takich obliczeń tak szybko i skutecznie nie wykonam, jak mój przyjaciel za 10 zł?

Ja myślę, że masz Wiesławie ciekawy pomysł na sprytną inteligencję, bardziej spontaniczną, samodzielną, ale to udoskonalenie rozwiązania systemowego-przetwarzania informacji. Myślę, że to za mało aby powstała iskra świadomości.

Czym Wiesławie w ogóle jest dla Ciebie świadomość? potrafisz opisać to zjawisko precyzyjnie z zastosowaniem fizycznych, a nie filozoficznych kategorii? to są dla Ciebie pobudzenia neuronów? jony? Przecież czymś musi być w naszym fizycznym świecie.

[Wiesław Galus]

[Slawomir Wacewicz]

Cytat:

Czym Wiesławie w ogóle jest dla Ciebie świadomość?

Here we go again...

[Leszek Nowaczyk]

Witam,

Cytat:

Cytat: Czym Wiesławie w ogóle jest dla Ciebie świadomość? Here we go again...

No ładnie to tak wyrywać z kontekstu? :-))
Tam jest jeszcze dalszy ciąg, całość to całkiem konkretne pytanie o korelaty świadomości.

Inna kwestia, że gdyby we wpisach Wiesława było trochę mniej swady literackiej, a więcej precyzji w doborze sformułowań, to komunikacja byłaby łatwiejsza. Ja np. nie wiem, co to znaczy, że "bodźce docierają do fonemów". Ponadto podtrzymuję swoją propozycję o zastanawianiu się, co jest niezbędne w tekście, a co można bez szkody wyrzucić. Też się pochwalę angielskim - niekiedy "less is more" :-))

Pozdrawiam

[Wiesław Galus]

Sorry, brak precyzji wynika z pośpiechu. Bo jednak chcę przekazać jak najwięcej ze swych przemyśleń. Jeśli tu nikogo nie przekonam do swego modelu, to kto to wszystko pojmie?
Oczywiści bodźce dotrzeć muszą do komórek nerwowych, prawdopodobnie astrocytów, w których przechowywane są wzorce fonemów.

Ale mam dobrą wiadomość. Udało mi się sformułować w krótszej i być może prostszej formie główne tezy mojego modelu. Chciałbym go opublikować w czasopiśmie zagranicznym. W dziale "Prośby o pomoc" opublikowałem ogłoszenie w tej sprawie. Może mógłby mnie ktoś skontaktować z kompetentną osobą, która pomogłaby mi w tłumaczeniu?
Z góry dziękuję.

P.S.
Tego tekstu nie mogę opublikować tutaj, ze względu na wymóg oryginalności.
Ale chętnie podejmę dyskusję na każdy temat związany ze świadomością.
@Sławku przecież tak naprawdę, to ta tajemnica ludzi najbardziej kręci.

[Wiesław Galus]

[Jarek Mazurek.]

Sam pomysł poddania krytyce swojej teorii jest chwalebny, ale to że piszesz Wiesławie, że nikt cię nie rozumie, powinno dać Ci do myślenia.

Przyczyny niezrozumienia mogą być różne, np:
- teoria nie trzyma się kupy
- teoria jest dobra, ale jej opis jest zbyt zagmatwany
- lub nie dojrzeliśmy do zrozumienia tej teorii